طبیعت زایمان درد است و علت اصلی درد زایمان، انقباضات رحم است که باعث باز و نرم شدن دهانه رحم می شود تا جنین بتواند از آن به داخل مهبل وارد و سپس از این مجرا خارج شود.

محل و میزان درد بر حسب مراحل مختلف زایمان (مرحله باز شدن دهانه رحم ، مرحله عبور جنین از کانال زایمان و مرحله جمع شدن رحم ) متفاوت است و معمولا در نواحی زیر شکم،کمر،میاندوراه و پاها احساس می شود. هنگام بروز درد های زایمان ، هورمون هایی در بدن ترشح می شود که تاثیر فراوانی بر روند زایمان دارد.

رشته های عصبی همچنین در انتقال حس درد به مغز نقش دارند که امروزه با استفاده از روش های مختلف می توان انتقال این حس را به مغز کاهش داد.

روش های کاهش درد زایمان

روش های بدون استفاده از داروی بی حسی

این روشها با کمک مامای همراه و استفاده از مهارت زن موجب می شود که وی بتواند زایمان خود را آگاهانه هدایت کند.در این حالت،زن باردار قادر است که احساس درد زایمان را به حداقل برساند. این روش ها عبارتند از:

-تمرین های کششی ،تن آرامی، مهارت های تنفسی:

با تمرینات کششی می توان از بروز عوارضی مانند:درد مفاصل، کمردرد ،مشکلات در سیستم گوارش، ادراری، شل شدن عضلات کف لگن و…جلوگیری کرد.این تمرینات نه تنها باعث توانایی ذهن می شود بلکه به همراه تن آرامی و مهارت تنفسی موجب برقراری هماهنگی قوای جسمی ،ذهنی و روانی می گردد.

– قرار گرفتن در وضعیت های مختلف در زمان درد:

تغییر وضعیت موجب رفع خستگی، راحتی بیشتر و گردش خون بهتر می شود. زن باردار می تواند به دلخواه خود، هرحالتی که راحت تر است (مانند:نشسته ،ایستاده ،خوابیده،درازکشیده ویا راه رفتن) را انتخاب کند. آزادی در انتخاب وضعیت موجب می شود تا توانایی وی برای تحمل درد زایمان افزایش یابد و احساس رضایت و خشنودی کند.

-فشار مخالف:

در این روش فشاری مداوم و قوی با مشت، پاشنه دست و یا شئ سخت بر پایین کمر وارد می شود. این فشار کمک می کند تا احساس فشار داخلی و درد در پایین کمر راحت تر تحمل شود. سایر مناطقی که فشار روی آن ها می تواند اثر آرام بخش زیادی داشته باشد شامل :لگن ،ران ها ،پاها ،شانه ها و دست ها می باشد.ا ین فشار در مرحله اول شروع  درد زایمان اثرتسکین بخش دارد.

این روش با کمک «مامای همراه »انجام می شود.

– تمرکز، تجسم خلاق و انحراف فکر:

زن باردار با تمرکز کردن حواس و فکر خود به شرایطی غیر از شرایط زایمانی مانند دعا کردن،نگاه کردن به یک عکس ،به یاد آوردن خاطرات خوب ،راه رفتن ،تماشای تلویزیون،شنیدن ،لمس کردن، انجام صحیح تمرین های تنفسی می تواند به کاهش درد کمک کند. در واقع این روش پرورش دادن تخیل، تجسم و مثبت گرایی در ذهن است. وی از این طریق می تواند در حین انقباضات رحمی به یک تمرکز درونی برسد، در نتیجه احساس درد را از طریق انحراف فکر و تمرکز به حداقل برساند.

-آوا یا موسیقی:

شنیدن موسیقی دلخواه یا آوای قرآن می تواند در هنگام انقباض و درد شرایط مطلوبی برای وی ایجاد کند.این روش موجب تن آرامی و کاهش احساس درد می گردد.

– هیپنوتیزم:

این روش بصورت ایجاد تغییرات موقت مغزی همراه با بیهوشی می باشد که موجب افزایش قدرت تلقین می شود.هیپنوتیزم باعث آرامش جسمی و فکری ،افزایش تمرکز و حتی ایجاد توانایی در کنترل فشارخون ،ضربان قلب و همچنین کاهش درد می  شود. این روش به دانش و مهارت زایمان نیاز دارد.

-گرمای سطحی:

در این روش اشیای گرمی مانند بطری آب گرم ،حوله مرطوب و گرم را بر روی قسمت تحتانی بدن (شکم،کشاله ران،میاندوراه و کمر) قرار می دهند. گرما باعث افزایش جریان خون ،کاهش درد و خستگی می شود.ژل های گرم کننده ،کشیدن پتو بر روی تمام بدن و دوش گرفتن با آب گرم نیز کمک کننده است.

-آب درمانی و استفاده از وان زایمان:

این روش برای شل شدن عضلات، کاهش اضطراب، درد و تحریک زایمان مفید است این روش موجب احساس راحتی و تن آرامی حین انقباضات می شود. روش های مختلف آب درمانی شامل: استفاده از وان یا دوش آب گرم، استفاده از دوش دستی برای ریختن آب روی شکم و کمر، استخر زایمان و جکوزی می‌باشد.

زایمان در آب یکی از روش های کاهش درد زایمان می باشد. زن باردار می تواند برای کاهش درد زایمان از وان و زایمان در آب استفاده کند.

-لمس و ماساژ:

یکی از راه های آرام کردن و انرژی دادن، لمس و ماساژ است. نوتزش اطمینان بخش و دوستانه قسمت گونه و موها، در آغوش گرفتن، ماساژ نواحی دست، کمر، باسن و سایر قسمت های بدن توسط«مامای همراه» می تواند موجب کاهش درد و تسکین زن باردار شود.

-طب سوزنی:

برای کاهش درد،با سوزن بر روی نقاط مشخصی از بدن فشار وارد می شود .این روش به مهارت عامل زایمان نیاز دارد.

-طب فشاری:

در این روش ایجاد فشار عمیق با دست برروی نقاط مشخصی از بدن درد موجب کاهش درد می شود.

– تحریک الکتریکی عصب از راه پوست(TENS):

در این روش دو جفت بالشتک الکتریکی مخصوص بر روی کمر نصب می شود. این بالشتک ها به دستگاه کوچکی متصل است که در دست زن باردار قرار می گیرد. وظیفه دستگاه، تولید امواجی است که موجب کاهش درد در هنگام انقباض می شود.

-آروماتراپی:

استفاده از روغن های مخصوص مانند اسطوخودوس ،بابونه ،پونه و مریم گلی برای تقویت سلامت و افزایش آرامش وکاهش اضطراب مؤثر است.

 

تمامی روشهای کاهش درد ذکر شده در بالا توسط مامای مجرب و متخصصی که مادر در حین زایمان همراهی می‌کند صورت میگیرد. جهت آشنایی با ماماهای مجرب کلینیک سلامت مادران ایرانی کلیک نمائید. برای درخواست و دریافت مامای همراه با شماره تلفنهای زیر تماس حاصل کنید:

05136099358

09355729215

09105751608